IV.Murat Dönemi Ders Notları

IV.MURAT DÖNEMİ ( 1623 – 1640 )
1622’de II. Osman tahtan indirilince yeniçeriler I.Mustafa’yı tekrar tahta çıkardılar.Fakat sağlığında düzelme olmaması ve yaşanan olumsuzluklar sonrasında 1623’te on iki yaşındaki IV.Murat tahta çıkarıldı.Çocuk yaşta tahta çıktığı için yönetimde annesi Mahpeyker Sultan ve Sadrazam Ali Paşa’nın etkisinde kaldı.Bu dönemde Celali ve Eyalet isyanları yaygınlaştı.IV.Murat olgunluk çağına geldiğinde yönetimi eline aldı.kadınların ve saray ağalarının etkilerini kırdı.

Abaza Mehmet Paşa İsyanı :
Erzurum Beylerbeyi Abaza Mehmet Paşa 1624 yılında II. Osman’ın yeniçeriler tarafından öldürülmesinin öcünü almak amacıyla isyan etti.Üzerine gönderilen Sadrazam Çerkez Mehmet Paşa’ya yenildi.Daha sonra bağışlanarak Erzurum Beylerbeyliğinde bırakıldı.Buna rağmen yeniden isyan etti.Üzenine gönderilen Hüsrev Paşa tarafından yakalanarak İstanbul’a getirildi.Abaza Mehmet Paşa’nın mertliği,cirit ve silah kullanmadaki yeteneği IV.Murat’ın ilgisini çekerek af edildi ve Bosna Beylerbeyliğine atandı.

İran Savaşları :
Revan Seferi : İran’ın Anadolu’da Celali isyanlarını fırsat bilerek Bağdat’ı ele geçirmesi üzerine savaş sebebi sayıldı ve İran’a savaş açıldı.Taraflar arasındaki savaşlar on iki yıl sürdü.IV.Murat yönetimi tamamen ele geçirdikten sonra İran seferine çıktı.İlk seferinde Revan ve Ahıska Safevilerden alındı.
Bağdat Seferi: İran’ın saldırılarına devam etmesi üzerine 1638’de Bağdat’ı fethetmeye karar verdi.Bağdat kuşatıldı ve alındı.İran’ın barış istemesi üzerine 1639’da Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı.Antlaşmaya göre:
• Bağdat ve Musul (Irak) Osmanlıda ,Revan ve Azerbaycan İran’da kaldı.
• Zağros dağları taraflar arasında sınır kabul edildi.
• Kafkaslar Osmanlı ile İran arasında paylaşıldı
Sonuç:
• Yaklaşık olarak bu günkü Türk-İran sınırı çizildi.
• Doğu’da uzun süren bir barış dönemi başladı
• Azerbaycan Türkleri ile Anadolu Türkleri arasındaki bağ koptu.

Osmanlı – Lehistan İlişkileri :
Lehistan’ın İran savaşlarını fırsat bilerek Hotin antlaşmasıyla ödemesi gereken vergiyi ödememesi ,Lehistan himayesindeki Kazakların Osmanlı topraklarına saldırması üzerine IV.Murat bu ülke üzerine sefere çıkmaya karar verdi.Lehistan’ın antlaşma şartlarına uyacağı ve vergisini ödeyeceği koşulu ile tekrar barış istemesi üzerine seferden vazgeçildi.

Osmanlı – Venedik İlişkileri :
Osmanlı-İran savaşlarından faydalanmak isteyen Venedik Dalmaçya kıyılarında isyan çıkarmıştı.IV.Murat Venedik üzerine bir sefere hazırlanırken müttefik bulamayan Venedik Osmanlıdan barış istemek zorunda kaldı.Savaş tazminatı ödemek kolu ile anlaşma sağlandı.
IV.Murat Duraklama devri ıslahatçı padişahlarından biridir.Celali isyanları baskı ve şiddet kullanılarak bastırıldı.Bozulan devlet düzeni yeniden sağlandı.1640 yılında sağlık durumunun bozulması üzerine 28 yaşında öldü.Yerine kardeşi I.İbrahim geçti.