Selçuklu Türklerinin Anadolu Akınları

SELÇUKLU TÜRKLERİ’NİN ANADOLU AKINLARI

A-1015’ten 1040 Dandanakan Savaşı’na Kadar Olan Dönem: Bu dönem akınlarının amacı, ganimet elde etmek ve keşif yapmaktır. Anadolu’yu coğrafi yönden ve siyasi yönden tanımaktır.
B-1040’tan 1071 Malazgirt Savaşı’na Kadar Olan Dönem: Bu dönem akınlarının amacı, Bizans’ın direncini kırmaya yöneliktir. Bizans’ı askeri yönden zayıflatmaktır.
C- 1071 Malazgirt Savaşı’ndan Sonraki Dönem: Bu dönem akınlarının amacı Anadolu’yu Türk - İslâm yurdu yapmaktır. Yerleşme amacı taşımaktadır.

Türklerin Anadolu’yu Yurt Olarak Seçmelerindeki Sebepler
1. Anadolu’nun büyük kısmının boş olması
2. Anadolu’nun, insan topluluklarını etkileyen coğrafi özellikleri
3.Büyük Selçuklu sultanlarının Orta Asya’dan batıya göç eden Oğuz kitlelerini Anadolu’ya yönlendirmeleri
4.Gaza duygusu. Müslüman olmayan ülkelere yönelik savaşlar yapmak.
 İşte bu faaliyetler için, en uygun bölge Bizans sınırları yani Anadolu topraklarıydı.

MALAZGİRT MEYDAN SAVAŞI (26 Ağustos 1071)
Nedenleri:
1. Türkmen göçlerinin sonunda Horasan’da nüfusun çok fazla artış göstermesi
2. Nüfusun artmasıyla, ekonomik sorunların ortaya çıkması
3. Sürüleri için otlak arayışı
4. Cihat gayesi
5. Anadolu’nun her yönüyle Türkleri kendine çekmesi
6. Bizans İmparatorluğunun Türkleri Anadolu’dan uzaklaştırma isteği
Malazgirt Savaşı’nın Türklerce Kolay Kazanılmasının Nedenleri:
1. Bizans ordusunun değişik kültürde topluluklardan oluşması.
Türk ordusunda ki; dil, din, geçmiş ve gelecek bağlantısı kaynaşmayı arttırmaktadır.
2.Selçuklulardaki gaza ve cihat duygusu; İslamiyet’i yaymak ve Anadolu’yu Türk yurdu haline getirmek düşüncesi etkili olmuştur.
3.Malazgirt Savaşı öncesi, Anadolu’ya yapılan seferler, coğrafi konumunun öğrenilmesini sağlamıştır.
4.Türk savaş taktiği. Turan Taktiği.
5. Bizans ordusundaki Peçenek ve Uz Türklerinin Selçuklu tarafına geçmesi

Malazgirt Savaşının Sonuçları:
1.Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı.
2. İslam dünyası, Bizans baskısından kurtulmuştur.
3.Bizans Selçuklulara karşı, Avrupa’dan yardım isteyince, Haçlı Seferlerine neden olmuştur.
4. Anadolu’nun iç ve doğu bölgeleri, Selçukluların eline geçti
5. Türkiye Tarihinin başlangıcı oldu.
6. Doğu ve İslam Uygarlığı, batıya aktarılmıştır.
7. Alp Arslan, ünlü komutanlarına Anadolu’yu fethetme görevi verdi. Anadolu’da ilk Türk Beylikleri kuruldu. ( Artukoğ. , Saltukoğ. , Danişmentoğ., Mengücekliler.)
Malazgirt Savaşından Sonra Anadolu’nun Türkleştirilmesi:

ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ:
A) Saltuklular: (1072- 1201) Erzurum merkez olarak kurulan Saltuklular ;
 Gürcü saldırılarına karşı , duvar görevi yaptılar. Kuzey ve Doğu’da bulunan devletlere karşı Anadolu’yu korudular.
 Bölgelerini imar ettiler.
 Haçlılara karşı Danişmentlilerle birlikte hareket ettiler.
B) Mengücekliler: (1080- 1228) Erzincan merkez olarak kurulan Mengücekler ;
 Bölgenin Türkleşmesinde ve imar faaliyetlerinde bulundular.
C) Danişmentliler: ( 1080- 1178) Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri yöresinde kurulmuştur.
 Haçlılar ve Bizanslılarla savaşan, Türkiye Selçuklularına yardımcı olarak, Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olmuşlardır.
 Bölgelerinde kültür ve imar faaliyetlerinde etkili oldular.
D) Artuklular: (1102-1407) Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da Artuk Bey ve oğulları tarafından kuruldu.
1. Hasankeyf ( Hısnıkeyfa) Artukluları: Diyarbakır
2. Harput Artukluları: Elazığ
3. Mardin Artukluları: Mardin
 Bulundukları yerlerde haçlı nüfuzunu önleyerek, bölgenin Türkleşmesini sağladılar.
 İlmi, dini, sosyal amaçlı bir çok eser inşa ettiler.

Türkiye’de Kurulan İlk Türk Beyliklerinin Türkiye Tarihindeki Önemleri:
1. Kuruldukları ve hakim oldukları sahalarda teşkilatlı ve düzenli bir Türk yerleşimi sağladılar. ( Anadolu’yu Türkleştirdiler.)
2. Haçlılara karşı Anadolu’yu savunarak, İslam dinini korudular.
3. Sayısız şehir, kasaba ve köy iskana açıldı. İmar edildi. Buralara Türkçe isimler verildi. Böylece Türk milli kültürü Anadolu’da yaşatıldı.
4.Cami, medrese, köprü, kervansaraylar yapılarak, Anadolu imar edildi. Türk- İslam damgası vuruldu.

Anadolu Fethini kolaylaştıran Sebepler:
1. Fetihten önce Türklerin Anadolu’yu tanımış olmaları
2. Türklerin gerilla denen çete savaşlarına ve meydan savaşlarına alışık olmaları da fetihte önemli rol oynamıştır.
3. Yeni devlet kurmuş olan Türkler, yepyeni bir iman ve azimle harekete geçtikleri sırada Bizans yıpranmaya başlamıştı.
4. Bizans İmparatoru IX. Konstantin’in Anadolu’nun doğusunda , Doğu Anadolu ve Fırat çevresini içine alan “ Büyük Ermenistan Krallığını” yıkması: Bizans bu hareketi ile kendi başına büyük dertler açmıştır. Bindiği dalı kesmiştir. Çünkü Ermeni Krallığı, Bizanslılarla Selçuklular arasında bir tampon devlet vazifesi görebilirdi.
5. Türklerin fethettikleri yerlerde halka iyi davranması
6. XI. yy.da Bizans idari bölgelerinde idarenin bozulması: Para sıkıntısı çeken Bizans, askerlere verilen dirlikleri zenginlere satmıştı. Bu davranış idari bölgelerden gelecek asker kaynağını kurutmuştu. Bizans asker açığını ücretli askerlerle doldurmaya başlamıştı.