YEDİ YIL SAVAŞLARI

Yedi Yıl Savaşı, Avrupa'nın belli başlı devletleri arasında, 1756-1763 arasında gerçekleşen bir dizi askeri çatışmadır.

Avusturya, Avusturya Veraset Savaşı'nda (1740 - 1748) elinden çıkan Silezya bölgesini geri alabilmek için ittifak arayışı içindeydi. Fransa, Saksonya, İsveç ve Rusya ile bir ittifak oluşturmuştur. Prusya ise İngiltere ile ittifaka gitmiştir.

Esasen gerek Avusturya Veraset Savaşı, gerekse de Yedi Yıl Savaşı, aynı stratejik hedeflere yönelik savaşlardır ve tek bir savaşlar dizisi olarak kabul edilir. Bir yanda, İngiltere ve Fransa arasında, denizaşırı sömürgelerin ve dünya denizlerindeki üstünlüğün kontrolu, diğer yandan da Orta Avrupa'da Avusturya ile Prusya arasında, bir güçler dengesi arayışı olarak kabul edilmelidir.

Karşısındak bu güçlü ittifakı, ilk saldırıyı kendisi yaparak parçalamayı amaçlayan Prusya kralı II. Friedrich, 1756 yılında Saksonya'nın merkezi Dresden'e saldırarak kenti almıştır.

Bir dizi küçük çaplı çatışmadan da başarılı çıkan II. Friedrich, 6 Mayıs 1757 tarihinde Prag Çatışması'nda Avusturya'yı yenilgiye uğratmıştır. Ancak ertesi sene yenilerek Bohemya'dan çekilmek zorunda kalmıştır.

Ardından İsveç ve Rusya, Doğu Prusya'ya saldırdılar. Ruslar burada Prusya orduları karşısında belirgin bir başarı kazanmışlardır. Fransa ise batıdan Silezya'ya saldırdı. II. Friedrich bu saldırıyı karşılamış ve güçlü Fransız ordusunu bozguna uğratmıştır. 5 Aralık 1757 günü ise Avusturya birlikleri karşısında parlak bir zafer kazandı.

21 Haziran 1758 tarihinde İngiliz ordusu Fransız ordusunu bozguna uğratmış, ardından II. Friedrich, Doğu Prusya'da Rus ordularını geri çekilmek zorunda bırakmıştır. Ancak 12 Ağustos 1759 tarihinde Avusturya - Rusya birleşik ordusuna yenildi. Bu yenilgi Prusya'nın zaten sınırlı olan askeri olanaklarını da tüketmiş oldu. II. Friedrich artık taarruz edecek askeri güce sahip değildir ve savunmada bile İngiltere'nin mali desteğine güvenmektedir.

Aralık 1762'de Çariçe Tsaritsa'nın ölümü ve yerine Prusya'ya düşmanca tutumlar beslemeyen II. Petro'nun tahta geçmesi II. Friedrich'i Rusya ile bir barış anlaşması yapmaya itmiştir. Ardından II. Petro'nun arabuluculuğuyla İsveç'le barış imzalandı.

Rusya ve İsveç'in çekilmesiyle zayıflayan Fransız - Avusturya ittifakı, barış istemek zorunda kalmıştır. 10 Şubat 1763 tarihinde Fransa ile İngiltere arasında imzalanan Paris Antlaşmasıyla, Kuzey Amerika ve Hindistan'daki Fransız sömürgeleri üzerinde hakimiyet İngiltere'ye geçmiştir. Prusya ile Avusturya arasındaki bu savaşlara Fransa ve İngiltere'nin katılması esasen, aralarında yüzyılı geçkin zamandır süregelen sömürgecilik ve deniz üstünlüğü için olan politik mücadelelerdir.

15 Şubat 1763 tarihinde Avusturya ile Prusya arasında imzalanan Hubertusburg Anlaşması'yla da Silezya Prusya'ya bırakıldı.

Sonuçları
Yedi Yıl Savaşı'nın sonucundaki Paris Antlaşmasıyla, İngiltere, dünya çapında deniz üstünlüğünü ve sömürgeciliğini pekiştirmiştir. Böylece hem ekonomik bakımdan hem de politik bakımdan Fransa güç kaybederken, İngiltere denizlerdeki ve denizaşırı sömürgecilik yarışındaki üstünlüğünü sağlamlaştırılmıştır.

Hubertusburg Anlaşması'yla da artık Prusya, Avrupa'nın askeri - politik anlamda güçlü devletlerinden biridir. Ayrıca Prusya, Avusturya karşısına daha etkin bir biçimde Almanya toprakları üzerinde politik bir güç olarak ortaya çıkmış bulunmaktadır. Bu durum, Almanya'nın birleşmesi süreci için son derece elverişli bir zemin hazırlamıştır. Ayrıca önemli bir başka husus ta, yedi yıl savaşlarının Avrupa'da devrimsel gelişmeleri tetiklemiş olmasıdır. Fransız Burjuva Devrimi'nin önkoşullarını olgunlaştırarak devrimin patlamasına yardımcı olan tarihi olayların en önemlilerindendir.

Öte yandan İngiltere'nin Yedi Yıl Savaşı'nın yol açtığı ek mali yükleri, Amerika Kıtasındaki kolonilerinde ek ve arttırılan vergilerle karşılama politikası da Yedi Yıl Savaşı'nın önemli sonuçlarından biridir. Bu vergilendirme politikası Amerika kıtasındaki İngiliz kolonilerinin Onüç Koloni birleşerek bir bağımsızlık savaşını başlatmalarına yol açmıştır. Amerikan Bağımsızlık Savaşı'yla bu kıtadaki Kolonileşme dönemi de son bulmuştur