ROMA UYGARLIĞI
İtalya Yarımadası ve Akdeniz çevresinde kurulan büyük bir uygarlığa adını veren Roma şehri,MÖ 753 yılında Romulus tarafından kurulmuştur. Başlangıçtan MÖ 510 yılına kadar Roma krallık ile yönetilmiştir. Krallık döneminde,kral ihtiyarlar meclisi tarafından teklif edilmiş ”kuria” adı verilen halk meclisi tarafından seçilmiştir.Kral senatoya karşı sorumludur.
Roma toplumu Patriciler, plepler ve köleler olmak üzere üç sınıfa ayrılmıştır.Patriciler, Romalı soylulardan meydana gelmiştir. Roma’ya sonradan gelip yerleşenler plepler olmuşlardır. Plepler hiçbir siyasi hakka sahip değillerdir.Köleler ise Roma’nın işgali altındaki ülkelerden gelmişlerdir.
MÖ 510 yılında krallık yönetimine son verilerek Cumhuriyet Dönemine geçilmiştir.Roma’da Cumhuriyet Döneminde devlet konsül adı verilen iki yüksek memur tarafından yönetilmiştir.Cumhuriyet Döneminde Roma,genişleyerek İtalya Yarımadası’nı ve Akdeniz’in batısında bulunan yerleri hakimiyeti altına almıştır.Sınırlarının genişlemesinde düzenli Roma ordusunun etkisi büyüktür.Roma ordusu yaya ve atlı askerlerden oluşmuştur.Ordunun temelini lejyonlar(askeri birlikler) meydana getirmişlerdir.
Roma’nın geniş bir coğrafyaya hakim olması,sosyal yapının ve düzenin bozulmasına neden olmuştur.Patriciler zamanla zenginleşirken plepler ve köylüler yoksullaşmışlardır.Bu iki sınıf arasında çatışmalar çıkmıştır sınıfsal farklılıkları ortadan kaldırmak için ”On İki Levha Kanunları” adıyla bilinen hukuki düzenlemeler yapılmıştır.Bu düzenlemelerle Roma hukuku bir çok devlete örnek olmuştur.
Roma’da çıkan sınıfsal çatışmalara dıştan gelen saldırılar da eklenince bu durumdan yaralanan bazı komutan ve konsüller yönetimi ele geçirmek istemişleridir.Bunlardan bir tanesi de Jüll Caesar(Sezar)’dır.Jüll Caesar ile Roma’da Cumhuriyet Dönemi sona ermiştir.
3. Yüzyıldan itibaren Roma İmparatorluğu gücünü kaybetmeye başlamıştır.Merkezi otoritenin zayıflaması,Kavimler Göçü, savaşların uzun sürmesi ve iç karışıklıklar gibi nedenler imparatorluğu 395 yılında ikiye ayırmıştır.Başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu ile Başkenti İstanbul olan Doğu Roma İmparatorluğu kurulmuştur.476 yılında kuzeyden gelen barbar kavimlerin saldırısıyla Batı Roma yıkılmıştır.
Romalılar ilk dönemlerde tarım ve hayvancılıkla uğramışlardır. Zamanla Akdeniz ve çevresinin Roma egemenliğin girmesi Roma’nın zenginleşmesi sağlamıştır.Yapılan yollar sayesinde ticaret gelişmiştir.Roma uygarlığı,mimari ve sanatsal açıdan büyük bir gelişme göstermiştir.Romalılar,Yunan tiyatrolarına yeni bir boyut kazandırmıştır.Çeşitli yarışlar ve gösteriler için kullanılan amfi tiyatrolar,hayvan ve insan dövüşlerinin yapıldığı bir alan olarak kullanılmaya başlamıştır.
Yapılarda Kemerli ve kubbeli yapım tekniği büyük ölçüde geliştirilmiştir.İç mekanı ön plana çıkaran ve anıtsal bir yapı özelliği kazandıran bir üslup benimsenmiştir.Romalıların geliştikleri mimari üslup günümüze kadar varlığını korumuştur.
Romalılar, çok tanrılı inanca sahip olup Yunan tanrılarını benimsemişlerdir.Tanrıları insan şeklinde düşünmüşlerdir. Hristiyanlık ,313 yılında serbest bırakılmış, 381’de de devletin resmi dini haline getirilmiştir. Latince konuşan Romalılar edebiyat Yunan edebiyatının etkisinde gelişmiştir.Romalılar ,özellikle tarih yazıcılığı ve hitabet sanatına büyük gelişme göstermişlerdir.
Öğleden sonra dinlenmeye “siesta“ adı verilirdi. Hamamlar,Romalıların günlük hayatında önemli yer tutan mekanlardı.Sadece temizlik için değil sosyal,kültürel ve eğitim faaliyetlerinin yapıldığı bir kulüp şeklide düzenlenmiştir. Hamamdan sonra tahta oyunları oynanırdı.Romalılar oyundan başka, gladyatör yarışlarını, vahşi hayvan avlarını, at ve araba yarışlarını izlerlerdi. Kültüre düşkün olanlar ise tiyatroya gitmeyi, müzik dinlemeyi ve kitap okumayı tercih ediyordu.
Doğu Roma İmparatorluğu döneminde İstanbul, kültür ve sanat merkezi halin getirilmiştir.bunun yanında,İskenderiye, Efes,Antakya,Atina da birer kültür merkezi olmuştur.Doğu Roma İmparatorluğunu en önemli eseri Ayasofya’dır.
Doğu Roma İmparatorluğu, aynı zamanda Bizans İmparatorluğu olarak da bilinmektedir.bu devletin en parlak dönemi Justinianus(Justinyen) Dönemidir(527-565).Malazgirt ve Miryokefalon savaşlarında yenilerek Anadolu ‘ya olan Türk akınları durduramamıştır.Doğu Roma,1453 yılında Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethiyle yıkılmıştır.
Portal 
Cinsiyet
Konu: Roma Uygarlığı 
C.tesi Ekim 16, 2010 5:30 pm
