XIV. Yüzyıl Başında Yakındoğu ve Avrupa

XIV. Yüzyıl Başında Yakındoğu ve Avrupa

1- YAKINDOĞU

Yakındoğu Anadolu, İran, Mezopotamya, Filistin, Arabistan ve Mısır'ı kapsayan bölgedir. Bölgede yer alan başlıca devletler, İlhanlılar - Altınordu - Memlukler - Bizans'tır.


İlhanlılar ( 1256-1336) :

Hülagu han tarafından kurulmuş, İran, Irak, Azerbaycan'a egemen olmuştur. Hülagu döneminde Anadolu Moğol hakimiyetine girmiş ve bağımlı olmuştur. Suriye ve Filistini alan İlhanlılar Mısır'adoğru yürürken Ayn-ı Calud savaşında ve Elbistan savaşlarında Memlukler tarafından yenilgiye uğratılmıştır.

Gazan Mahmut Han zamanında islamiyeti kabul etmişlerdir.

Memluk ve Altınorda devletleriyle mücadeleleri devleti zayıflatmıştır.

Altınorda Devleti ( 1241-1502) :

Batu Han tarafından kuruldu.

İslamiyet Berke han zamanında yayılmış, Özbek Han zamanında resmiyet kazanmıştır.

Timurla yapılan mücadele kaybedilmiştir.

Altınorda devletinin Timur'a yenilerek zayıflaması Rusların işine yaramış, Ruslar giderek güçlenerek topraklarını genişletmeye başlamışlardır.

Memlukler (1250-1517) :

Aybek tarafından tarafından Mısır'da kuruldu.

Baybars zamanında Mustansır Mısır da Halife ilan edilmiştir.

*Amaç bütün islam dünyasını Memlukler etrafında toplamaktır. (Siyasal)

Memlukler, Moğollar ve Haçlılarla mücadele etmişlerdir.

Osmanlılar tarafından yıkıldılar.

* XIV.yy.başlarında Yakındoğu'nun en güçlü devletiydiler.

Bizans (395-1453) :

XIV.yy.başlarında topraklarının büyük bölümünü kaybetmiş durumdaydı. İmparatorluğun ticari gelirleri Venedik ve Ceneviz'in eline geçmiş, ordu ve donanma gücü zayıflamış, Anadolu ve Balkanlarda yerel vali niteliğindeki komutanlar (Tekfur) merkezi gücü dinlemiyorlardı.

Anadolu : XVI.yy.başlarında Anadolu'da şu devletler bulunmaktaydı;

İlhanlılar : Orta ve Doğu Anadolu'da

Anadolu Selçuklu Devleti : Moğollara bağımlı

Trabzon Rum İmparatorluğu : Doğu Karadeniz

Bizans İmp. : Batı'da (Kocaeli yarımadası,Güney Marmara kıyıları,batı Anadolu'da bazı şehirler)

1243 Kösedağ Savaşından sonra ( İlhanlı-Anadolu Selçuklu Dev.arasında) özellikle uç bölgelerde Anadolu Selçuklu beylikleri kurulmuştu. Anadolu siyasi yönden parçalanmıştı.


2- AVRUPA

XIV.yy.başlarında Balkanlarda siyasal birlik yoktu. Sırp, Macar, Bulgar krallıkları, Arnavut, Bosna, Hersek, Boğdan, Eflak ve Erdel beylikleri bulunmaktaydı. Devletler içinde en güçlü olanı Sırp Krallığıydı. Venedik ve Macarlar Katolikti. Ortodoks olan diğer Balkan Milletlerinin üzerinde baskıda bulunuyorlardı. Balkanlarda siyasi birlik olmadığı gibi sosyal ve dinsel (Mezhepsel) birlikte bulunmamaktaydı.