Türklerin Tarih Boyunca Kullandığı Takvimler

Türklerin Tarih Boyunca Kullandığı Takvimler

* 12 Hayvanlı Türk Takvim :
Türkler islamiyetten önce “12 Hayvanlı Türk Takvimi”ni kullanmışlardır. Güneş yılı esaslı olan bu takvim 12 yılda bir devreder ve her yıl bir hayvan adıyla anılırdı. İlk Türk devletleri tarafından kullanılan bu takvim, bugün Yakut Türkleri tarafından kullanılmaktadır.

* Hicrî Takvim :
Hicrî takvimin başlangıcı Hz. Muhammed’in (S.A.V.) Mekke’den Medine’ye hicret (göç) ettiği tarih olan 622’dir. H.Takvimde ayın dünya çevresinde 12 defa dönüşü esas alınmış ve bu tam dönüşe “ay yılı” denilmiştir. Bu takvim Hz. Ömer Döneminden itibaren oluşturulmuştur. Türkler islamiyeti kabul ettikten sonra bu takvimi kullanmaya başlamışlardır. 1 0cak 1926'da kullanımı bırakılmıştır.

* Celali Takvim :
Güneş yılını esas almıştır. Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah döneminde eski İran takvimi esas alınarak hazırlanmış ve uygulanmaya başlanmıştır. Bu Takvime, Takvim i Melikşahi de denilmiştir. (B.Selçuklularda Sultan Melikşah'ın isteği ile Nizamülmülk tarafından Ömer Hayyam ın başkanlığında bir komisyona hazırlatılmıştır.) Hicri takvimin kullanımına devam edilmiş, Celali takvim yalnızca ekonomik işlerin düzenlenmesinde kullanılmıştır. Başlangıç tarihi olarak 1079 yılı alınmıştır.(Hicri 471 yılının ramazan ayının 9.gününden (Miladi 15 Mart 1079) itibaren uygulanmaya başlanmıştır.) Büyük Selçuklular 'ın dışında Ekber Şsah zamanında (1556 1603) Hindistan'da kurulan Babürlüler de kullanmıştır. Nevruz (21 Mart) yılbaşı olarak kabul edilmiştir. Melikşah ın ölümünden sonra terk edilen bu takvimden yarararlanılarak gregoryen takvimi oluşturulmuştur. Osmanlı daki devletin resmi takvimi demek olan müneccimbaşı takvimleri de celali takvimi düzeninde hazırlanmıştır.

* Rumi Takvim:
Osmanlı Devletinde kullanılan ”Rumî Takvim” güneş yılını esas almış ve “Mali Takvim” diye de adlandırılmıştır. Bu takvim yalnızca Maliye alanında kullanılmıştır.

* Miladi Takvim :
Milat doğum demektir. Bu takvimde Hz. isa’nın doğumu başlangıç olarak kabul edildiği için takvime “Miladi Takvim” denilmiştir. Milâdi takvimde dünyanın güneş etrafında bir defa dönüşü esas alınmıştır. Ülkemizde 1926 yılından itibaren “Miladi Takvim” kullanılmaya başlanılmıştır. Mısırlılar tarafından yapılan bu takvimin gelişiminde Fenikeliler, Yunanlılar ve Romalıların katkıları vardır. Gregoryen takvimi de denilen bu takvim İmparator Jülyen tarafından yeniden düzenlenmiştir. (Jülyen Takvimi)