Damat Ferit Paşa Hükümetinin Tutumu ve Sonuçları

Damat Ferit Paşa Hükümetinin Tutumu ve Sonuçları

Mustafa Kemal Paşa, daha İstanbul’da iken 10 Mart 1919’da Osmanlı hükümetinin başına Damat Ferit Paşa getirilmiş ve 4 Ekim 1919 tarihine kadar sadrazamlık yapmıştı.Damat Ferit devlet yönetiminde yetersiz ve işgal güçlerinin adamıydı.

Damat Ferit’e göre yapılması gereken tek bir şey vardı.O da işgal güçlerinin isteklerine kayıtsız şartsız uymaktı.İşgalcilere karşı her direniş,onları daha çok kızdırır ve isteklerini artırırdı.Bu nedenle Anadolu’ da başlayan teşkilatlanma sakat ve yanlış birşeydi.

Damat Ferit böylece İzmir dolaylarının,Yunanlılara verilmesine ses çıkarmamıştır.Padişah ve kedisinin mevkilerini,servetlerini korumaları onlara göre yeterli sayılmıştır.

Damat Ferit,Mustafa Kemal Paşayı padişaha çok bağlı sanıyordu.Vahdettin bu büyük askeri kendisine şeref yaveri atamıştı.Siyasete karışmamış,savaş sırasında sadece görevini yapmıştı.Böyle birinin dokuzuncu ordu müfettişliğine atanması iyi olurdu.Doğu illerinde onun sayesinde padişaha bağlı bir yönetim sağlanabilirdi.Damat Ferit,bu gerekçe ile Mustafa Kemal Paşayı Erzurum’a göndermişti.

Damat Ferit’in Mustafa Kemal Paşa hakkında beslediği umutlar suya düşmüştü.Bu nedenle,Paşanın görevden alınmasın da büyük rol oynamıştır.Damat Ferit İngilizlerle iş birliği yapmaktan çekinmemiştir.Kendisine bağlı olan kimseleri Anadolu’ya yollamış,Mustafa Kemal’in çalışmalarını engellemek istemiştir.Padişahın otoritesinden başka bir güç olmadığını,Anadolu’daki memurların ve askerlerin,Mustafa Kemal’in buyruğuna girmekle suç işlediklerini,
her yana yaymıştır.Damat Ferit’in u çabalarına rağmen halk Mustafa Kemal’in yanında yer almıştır.

Sivas Kongresi’nde,Anadolu temsilcilerinin birlik olması,Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurulması,kongre kararlarını uygulayacak Temsil Kurulu’nun oluşması,Mustafa Kemal!in gücünü ve otoritesini arttırmıştı.Artık yurdu seven yurdun kurtulmasını isteyen herkes onu arkasındaydı.

Bu durum karşısında Padişah,yeni bir taktiğe başvurdu.Mustafa Kemal Paşa ile geçinme yolunu denemek istedi.Bunun ilk koşuluda Damat Ferit’in görevden alınmasıydı.

4 Ekim 1919’da Damat Ferit istifa etti.Yerine vatansever ve iyi niyetli Ali Rıza Paşa geçti.


Ali Rıza Kabinesi,Amasya Görüşmesi ve Sonuçları

İstanbul’daki hükümet değişikliği,milli hareket yanlıları için zafer sayılabilirdi.Ali Rıza Paşa,Mustafa Kemal Paşa ile anlaşmaya çalıştı.Bahriye Nazırı Salih Paşayı Amasya’ya gönderdi ve anlaşmaya varılabildi.Amasya Görüşmesi’ne göre,İstanbul Hükümeti,Sivas Kongresinde saptanan kararları kabul edecekti.Yurdun bölünmezliği.Türklerin çoğunlukta olduğu yerlerin işgaline izin verilmemesi,Mebusan Meclisi’nin toplanması.Salih Paşa bu kararları İstanbul’a dönünce kabineye resmen kabul ettirecekti.İstanbul’a döndüğünde kabineyi sadece Mebusan Meclisi’nin açılmasını kabul ettirebildi.Bu görüşme Temsil Kurulunu artık Osmanlı Devletince de tanındığı anlamına gelir.

Orta ve Doğu Anadolu’nun çeşitli yerlerini dolaşan Mustafa Kemal Paşa,kurtuluş mücadelesini yönetebileceği,Mebusan Meclisi’nin çalışmalarını yakından izleyebilmek için Ankara’yı kendine merkez seçti.Çünkü demiryoluna yakındı,Batıda yunanlara karşı girişilecek muharebe alanlarına hem yakındı,hem de güvenli bir konumdaydı.ayrıca İstanbul ve öteki şehirlerle haberleşme olanağına sahipti.Ankara halkı Paşayı içten ve görkemli bir şekilde karşılamıştır.Ankara artık Kurtuluş Savaşının hem de inkılapçıların beyni konumunu aldı.

Kaynak: http://www.tarihportali.net/tarih/damat_ferit_pasa_hukumetinin_tutumu_ve_sonuclari-t3067.0.html#ixzz12Y6pdEaj
Kaynak: www.tarihportali.net