Türklerin Tarih sahnesine çıkışları

TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞLARI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ
( Başlangıçtan 10. Yüzyıla kadar )

Türk Adının Anlamı : “ Miğfer , terk edilmiş , olgunluk çağı” anlamı verilse de “Türk” kelimesi en yaygın olarak “güçlü – kuvvetli” anlamındadır.
Türk adını, devlet adı olarak ilk kez Göktürkler kullandı. 2. kez ise T. Cumhuriyeti.

Türklerin Anayurdu (ORTA ASYA)
Kuzeyde (Sibirya Ovaları)


Batıda (Hazar Denizi) Doğuda (Kingan Dağları)



Güneyde( Hindikuş, Himalaya, Karanlık dağl.)

• Bölgede sert kara iklimi söz konusudur.
Orta Asya’nın dört yanı yüksek dağlarla çevrilidir.
Bu nedenle , denizlerden esen nemli rüzgarları bölge alamaz.
Bunun sonucunda iklimi çok kuraktır.
• Yazlar yakıcı derecede sıcak, kışlar dondurucu derecede soğuk geçer.(- 45 derece)
• Orta Asya çöller ve bozkırlarla kaplıdır.
• Orta Asya ‘dan doğan hiçbir akarsu denizlere ulaşamaz.
İklimin olumsuz etkisi ; Bozkır yaşantısının zorluğu, Türklerin karakterlerine de yansıdı. Türklerde kendine güven, güçlü bir irade, dayanıklılık , kanaatkarlık, mücadeleci ve savaşçı bir yapı ortaya çıkmıştır.
Değişken ve sert bir iklimde , uzun mesafeler kat etmek zorunda olmaları atı evcilleştirmelerine neden olmuştur. Bu durum ise;
* Türklerin geniş topraklar üzerinde gidip gelmelerini kolaylaştırmıştır.
* Başka kültürlerle irtibatı sağlayıp, Türk kültürünü zenginleştirdi.
• Hayvancılık yapan bölge insanı konar – göçer bir hayat sürmüşlerdir.
Türklerin göçebe bir hayat sürdürmelerinin nedenleri; (Yağışların yetersizliği, Irmaklardan sulamada yararlanmanın mümkün olmaması, tarıma elverişli toprakların yetersizliği )
Türkler, yazın yaylaklarda, kışın kışlaklarda barınmışlardır.
* Türklerin geniş topraklar üzerinde gidip gelmelerini kolaylaştırmıştır.
* Başka kültürlerle irtibatı sağlayıp, Türk kültürünü zenginleştirdi.
• Hayvancılık yapan bölge insanı konar – göçer bir hayat sürmüşlerdir.
Türklerin göçebe bir hayat sürdürmelerinin nedenleri; (Yağışların yetersizliği, Irmaklardan sulamada yararlanmanın mümkün olmaması, tarıma elverişli toprakların yetersizliği )
Türkler, yazın yaylaklarda, kışın kışlaklarda barınmışlardır.

ORTA ASYA GÖÇLERİ :Toplumların kitle olarak yer değiştirmeleri, tarihte sıkça rastlanan bir olay değildir. Büyük göç olaylarının yaşanması için olağanüstü şartların yaşanması gerekmektedir. Göçler, ancak zorlayıcı sebepler sonunda gerçekleşir.
Göçlerin Nedenleri:
 Coğrafi Nedenler: = İklimde ani değişme; kuraklık, şiddetli yağışlar
= Bitki örtüsü; tarıma elverişli yerlerin azlığı
= Yeryüzü şekilleri; ırmakların kuruması
Yaşam güçleşmiş, otlak yetersizliği, hayvancılığı yapılamaz hale getirmiştir.
 Ekonomik ve Sosyal Nedenler:
= Hayvan Hastalıkları ( YUT)
= Geçim kaynağının kuruması
= Nüfusun hızla artması
= Artan nüfusun gereksinimlerinin karşılanamaması
 Siyasal Nedenler: = Türklerin kendi aralarındaki mücadeleler
= Çin’in askeri ve siyasi baskıları (Kavimler egemenliğini kaybetmektense özgür yaşayabileceği yeni bir yurt arayışına gidiyordu.
= Yeni topraklar kazanma düşüncesi ( Askeri yapılanmanın getirisi olarak , fetih felsefesinin benimsenmesi)
Türk Göçlerinin Karakteri ( Özelliği)
 Türk göçleri; Vatan kurma amacı ile yapılan, büyük çapta fetih hareketleridir. Sonu bilinmeyen bir macera değildir.
 Bütün göçler; Türk hükümdar aileleri önderliğinde, disiplinle yönetilerek yapılmıştır. ( Uzun yollar ve çetin şartlara rağmen birlikteliklerini korumuşlardır.)
 Askeri ve siyasi üstün vasıflara sahip Türkler, sağlam devletler kurmuşlardır.
NOT: Türklerin atlı arabayı kullanmış olmaları, göç nedeni değildir. Göçlerin daha kolay ve daha hızlı, uzak yerlere gerçekleşmesinde etkilidir.
Göçlerin Sonuçları: Milat öncesinde 1700 lerde başlayan Türk göçleri Milattan sonra da sürdürülen büyük bir tarihsel süreçtir.
 Türk boyları gittikleri yerlerde yeni devletler kurdular.
 Gittikleri yerlerde derin etkiler bıraktılar.
 Orta Asya’da kalanlar, ırmak ve göl kıyılarında yerleştiler. Hun, Göktürk, Uygur Devletlerini kurdular.
NOT: Göçler sonucunda Türkler geniş coğrafyalara yayılmışlar ve farklı kültürler oluşturmuşlardır. Bu nedenle de, Türk tarihinin incelenmesi zorlaşmıştır.
Milattan Önceki Göçler: MÖ. 1700 de başlar. MÖ. 1100 yıllarında yoğunlaşır.
Türk Boyları Çin’in Kansu – Ordos bölgelerine yayıldılar.
İran üzerinden Mezopotamya ve Anadolu’ya
Yakut ve Çuvaş Türkleri Sibirya’ya yerleşti.
Milattan Sonraki Göçler: Daha çok batıya ve güneye yapılmıştır.
*Güneye gidenler; Çin’e yerleşti ve bölgede devletler kurdular.
*Batıya gidenler IV. Yüzyıl – IX. Yüzyıl arasında devam etti.
Hazar Denizi ve Karadeniz’in kuzeyinden Orta Avrupa’ya ve Balkanlara yerleşip devletler kurdular.
 İskitler ve Hazarlar Kafkaslar ve İran’a
 Sibirler Sibirya’ya
 Hunlar Orta Avrupa, Türkistan ve İran’a
 Avar ve Peçenekler Balkanlara
 Kumanlar ( Kıpçaklar) Balkanlar ve Doğu Avrupa’ya
 Bulgarlar Balkanlar ile Kırım arasına
 Macarlar Orta Avrupa’ya
 Oğuzlar Anadolu’ya

İSKİTLER ( SAKALAR )
 Tarihte rastlanan en eski Türk kavmi olarak kabul edilir.
 Başlangıçta Hazar Denizi ile Tanrı dağları arasında yaşadılar. VII. yüzyıl da Ural Dağlarını aşarak , Tuna’ya kadar egemen oldular. Daha sonraları Kafkas dağlarını aşarak Hindistan’a kadar yayılmışlardır.
 Orta Asya kökenli atlı- göçebe bir topluluktur. Kavmin Türkçe adı “ SAKA” dır. Yunanlılar “ SKYTHAİ = İSKİT” demiş olup, bugünkü YAKUT Türklerinin atalarıdır.
 En ünlü hükümdarları Alp Er Tunga dır.
 Gök Tanrı dinine inanırlardı. İskitlerde yönetici tabakanın ve bir kısım halkın Türk olduğu anlaşılmaktadır. Ok kullanmakta usta idiler. Kımız, giyim tarzları, sanat anlayışları( Hayvan Üslubu) Orta Asya Türklerinki gibidir.